Żydowo to malownicza miejscowość położona w województwie wielkopolskim w gminie Czerniejewo. Choć dziś jest wsią, w przeszłości posiadała prawa miejskie, a jej historia sięga niemal sześciu wieków wstecz.
Geneza nazwy miejscowości wiąże się bezpośrednio z osadnictwem żydowskim. Przełom XIV i XV wieku to okres, gdy za sprawą króla Kazimierza Wielkiego przybyli tu pierwsi żydowscy osadnicy, nadając wsi charakterystyczną nazwę. Warto jednak zaznaczyć, że na podstawie badań archeologicznych ziemie na których położona jest wieś były zasiedlane już wcześniej – odkryto tu bowiem ślady kultury pomorskiej sprzed ponad 2,5 tysiąca lat.
Najstarsza pisemna wzmianka o Żydowie pochodzi z 1357 roku. Wieś początkowo należała do kapituły gnieźnieńskiej, by następnie przejść w ręce różnych rodów szlacheckich. W XV wieku właścicielami byli między innymi Zofia i Bieniak, a później przedstawiciele rodów Porajów i Doliwów. Przez lata miejscowość była istotnym punktem na szlaku pielgrzymkowym ze Śląska do Gniezna.
Szczególny rozdział w historii Żydowa przypada na lata 1752–1869, gdy miejscowość cieszyła się przywilejami miejskimi, które nadał król August III na wniosek ówczesnego właściciela – Stanisława Smoleńskiego. W kolejnych dekadach, między 1818 a 1939 rokiem, majątek pozostawał w rękach rodziny Chełmickich.
Tragiczne chwile przypadły na początek II wojny światowej. W pierwszych dniach wojny Żydowo stało się miejscem oporu. We wsi mieścił się punkt dowodzenia obrońców stawiających czoła niemieckiemu najeźdźcy.
Dziedzictwo kulturowe wsi zachowało się w postaci kilku cennych zabytków do których należy między innymi dwór z przełomu XVIII i XIX wieku, usytuowany w malowniczym parku krajobrazowym. Budynek był kilkakrotnie rozbudowywany – w XIX wieku i ponownie w 1937 roku. Uwagę zwiedzających przykuwa również chałupa z początku XIX stulecia oraz późnoklasycystyczny kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika z 1845 roku.
W świątyni znajduje się szczególny zabytek – nagrobek hr. Michała Tyszkiewicza, postaci niezwykle zasłużonej dla historii. Był on malarzem, filantropem, publicystą oraz dyplomatą Ukraińskiej Republiki Ludowej. Po upadku republiki i konfiskacie jego majątku przez Związek Sowiecki, znalazł schronienie w dobrach rodziny żony – Chełmickich, którzy byli znaczącymi sponsorami lokalnego kościoła.
Z Żydowa wywodzą się również ciekawe postaci historyczne. Należą do nich między innymi Sebastian Żydowski – bishop sufraganii działający w latach 1541-1560 oraz jego brat Marcin, który pełnił funkcję kanonika gnieźnieńskiego w okresie 1552-1572. Warto wspomnieć również księdza Jana Walentego Kręckiego, powstańca wielkopolskiego z 1848 roku, który w latach 1854–1855 służył w miejscowej parafii.
Współcześnie Żydowo jest spokojną wsią, która przechowuje pamięć o bogatej historii i wielokulturowym dziedzictwie regionu. Położona w sercu Wielkopolski, stanowi żywy dowód na bogactwo i różnorodność małych miejscowości naszego kraju.